Z badań opinii publicznej wynika, że mało wiemy w Polsce na temat autyzmu. Niska świadomość społeczna w tym obszarze związana jest z wieloma krzywdzącymi stereotypami i mitami, a liczba osób z tym zaburzeniem systematycznie rośnie, tak w Polsce, jak i na świecie. Oto najważniejsze fakty w tym temacie.

O autyzmie wie zdecydowana większość Polaków z wyższym wykształceniem i 98 procent mieszkańców dużych miast. Odsetek świadomych tego problemu mieszkańców wsi jest dużo mniejszy, co wynika z ostatniej edycji ogólnopolskiego badania ankietowego. Projekt „Społeczny obraz autyzmu” zrealizowany w 2018 roku przez Centrum Badania Opinii Społecznej (w skrócie CBOS) wskazuje na znaczną nieświadomość ludzi słabiej wykształconych oraz mieszkańców mniejszych aglomeracji i terenów wiejskich. W ujęciu całościowym, wspomniane badanie pokazało, że o autyzmie słyszało 83 procent Polaków. Trudno jednoznacznie rozsądzić czy to dużo, czy też mało. Z jednej strony mało, biorąc pod uwagę jakość i głębokość wiedzy społecznej w tym temacie. Jest ona zazwyczaj mocno powierzchowna i stereotypowa. Na tym przykładzie CBOS podaje, że o Zespole Aspergera, czyli zaburzeniu do niedawna uznawanym za lżejszą formę autyzmu, słyszało już tylko 40 procent respondentów. Natomiast dużo, biorąc pod uwagę wszystkie, szeroko rozprzestrzenione i szkodliwe mity czy stereotypy na temat autyzmu. Wśród nich królują te, które wskazują na to, że ujawniają się po podaniu szczepionki, że można go leczyć lub, że osoby nim dotknięte są zamknięte w swoim świecie i nie potrzebują relacji międzyludzkich. Stopień ignorancji społecznej wśrod Polaków spowodowany jest głównie tym, że rodacy wiedzę na jego temat czerpią z filmów, mediów i literatury. Stosunkowo niewielką podbudowę stanowi wiedza medyczna czy naukowa. O randze problemu może świadczyć fakt, że aż 14 procent ludzi ankietowanych nie potrafi wymienić żadnego charakterystycznego zachowania u osób dotkniętych autyzmem. Istnieje więc duża potrzeba edukacji społecznej w tym zakresie, na przykład poprzez propagowanie idei Światowego Dnia Autyzmu, który przypada drugiego kwietnia. Na koniec podkreślmy, że autyzm nie jest rzadko występującym zaburzeniem, według wyników sondażu CBOS, co setny badany mówi, że ma dziecko z tym zaburzeniem, co jedenasty, że ma kogoś takiego w rodzinie, a co piąty, że ma kogoś znajomego, dotkniętego tym schorzeniem. Statystyki epidemiologiczne mówią o podobnej skali rozpowszechnienia problemu. Według doniesień międzykrajowych, zaburzenia tego typu rozpoznaje się średnio u więcej niż jednej na sto osób i stanowią całkiem liczną grupę społeczną.

Osoby autystyczne zasługują więc na szersze zainteresowanie systemowe, wsparcie i pomoc, mające na celu zapobieganie ich społecznemu wykluczeniu i stygmatyzacji.

autor: Jan Wojtusiak
zdjęcie: Pixabay