Każda osoba z niepełnosprawnością ma jakieś potrzeby i pragnienia, oprócz tych podstawowych. Asystent nie każe, nie decyduje, nie wyręcza osoby niepełnosprawnej. Nie powinien sprzątać, robić zakupów. Ma otwierać przestrzeń do osiągania nowych umiejętności, możliwości rozwoju. To szansa na nową jakość życia.
W Polsce, zawód asystenta osoby niepełnosprawnej został wpisany do klasyfikacji zawodów w 2001 roku (Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 marca 2001 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz.U. Nr 34, poz. 405) wprowadziło do grupy zawodów oznaczonych symbolem 346 – zawód asystent osoby niepełnosprawnej.
Aby nabyć kwalifikacje asystenta należy wcześniej skończyć studia na kierunkach pedagogiki, psychologii, fizjoterapeuci, pracownicy socjalni, także posiadacze zaświadczeń o kierunkowych kursach i szkoleniach.
W Polsce zawód asystenta dzieli się na trzy rodzaje: asystent osoby niepełnosprawnej, asystent osobisty osoby niepełnosprawnej, usługi asystenta osoby niepełnosprawnej.
Asystent osoby niepełnosprawnej opiekuje się osobą niepełnosprawną z niepełnosprawnością intelektualną lub z zaburzeniami psychicznymi i zakres jej obowiązków obejmuje np. załatwianie spraw w urzędach, pomoc w podejmowaniu decyzji za osobę niepełnosprawną. Oraz towarzyszy mu w kulturalnych rozrywkach dnia codziennego.
Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej to osoba będąca pośrednikiem dla osób sprawnych intelektualnie, ale niesprawnych ruchowo. Słowo „osobisty” lub „personalny” jest używane do oznaczenia kogoś kto służy osobie sprawnej intelektualnie, a niesprawnej z powodu dysfunkcji narządu ruchu, wzroku lub słuchu.
Usługi asystenta osoby niepełnosprawnej polega na tym, iż nie jest on wykonawcą usług opiekuńczych w środowisku rodzinnym, nie wyręcza rodziny, choć jej pomaga. Jego usługa polega na pomocy w wykonywaniu ściśle określonych zadań i czynności.
W październiku 2019 r. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wprowadziło kolejny program skierowany dla osób niepełnosprawnych. „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej”, sprawi że dzięki niemu osoby niepełnosprawne będą miały zapewnione wsparcie w wykonywaniu codziennych czynności oraz funkcjonowaniu w życiu społecznym. Adresowany jest do osób niepełnosprawnych posiadających orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.
Maria Wandzik