W Polsce szczepienia covidowe trwają od grudnia 2020 roku. Tendencja ta jest zbliżona do innych krajów na świecie. Trwa wyścig z czasem o to, kto zaszczepi więcej osób przez krótszy czas.

Niewielu z nas wie, że w niektórych krajach nie szczepi się wcale. Powodem głównie jest brak szczepionek. Właśnie dlatego COVAX ma pomóc zmniejszyć istniejącą dysproporcję. Dyrektor WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus powiedział, że ponad 39 milionów dawek przeciwko
wirusowi Covid-19 podano obywatelom w co najmniej 49 krajach o wyższych dochodach i tylko 25 w krajach o niższych dochodach. Ta nierówność zdaje się utrzymywać, ponieważ badania pokazały, że większość dawek została zakupiona przez kraje o wysokich dochodach. Według badań Duke Global Health Innovation Center kraje wysoko rozwinięte posiadają 4,5 miliarda dawek, a kraje o niskim dochodzie mają jedynie 670 milionów dawek. Zaniechanie szczepień w krajach biednych może spowodować, że pandemia nigdy nie wygaśnie. Gdy na jednym kontynencie ogłoszony będzie sukces, na innym ludzie wciąż będą chorować. W celu zmniejszenia nierówności związanych ze szczepieniami i ich dostępem powstał międzynarodowy program COVAX.

COVAX (Covid-19 Vacines Global Accesss Facility) to szansa dla biednych krajów. Jego celem jest zapewnienie sprawiedliwego podziału szczepień przeciwko Covid-19 między różne kraje. W ramach tego programu pracuje się nad rozwojem, zakupem i dostawą szczepionek do ponad 180 krajów. Program został uruchomiony w kwietniu 2020 roku i jest prowadzony przez Światową Organizację Zdrowia wraz z Globall Vacinne Alliance i Coalition for Epidemic Preparedness Innowations. COVAX rozpocznie swoją dystrybucję dopiero w lutym, a lwią część otrzymają kraje ubogie oraz te o średnich dochodach. Podobno do końca 2021 dostarczane będą 2 miliardy dawek do wszystkich krajów na całym świecie, wśród których około 1,8 miliarda dawek będzie dostarczona do 92 biedniejszych krajów, uczestniczących w programie obejmującym około 20% ich populacji. Ale to i tak zbyt mało do osiągnięcia odporności populacyjnej. Według ekspertów w tempie dwóch miliardów dawek rocznie, zaszczepienie 70-procentowej ilości ludzi, może trwać kilka lat. Program COVAX jak dotąd zebrał 6 miliardów i potrzebuje jeszcze 2 miliardów, aby osiągnąć sukces globalny w 2021r. COVAX podpisał umowę na zakup szczepionek głównie produkcji Pfizera, BioNTecha, Oxford AstraZeneca oraz innych jeszcze niezatwierdzonych producentów.

WHO ostrzega przed ” katastrofalną porażką moralną” i ”szczepionkowym nacjonalizmem”,
oskarżając tym samym bogate kraje o gromadzenie zapasów szczepionkowych kosztem biednych, które muszą stać w kolejce po zamówienia. Zdaniem WHO mało prawdopodobny wydaje się powrót do normy, póki ogromna liczba światowej populacji nie ma przed wirusem zabezpieczenia. To możliwe jest jednak jedynie wtedy, kiedy wszystkie kraje będzie można zaszczepić w tym samym czasie.

autor: Jan Wojtusiak