23 luty to Dziyń Walki ze Depresjům. Je to niýmoc, kero podle Świotowyj Ôrganizacje Zdrowio (WHO) je jednům ze sztyrech niýmocy cywilizacyjnych, co zbiyrajům nojsrogsze śmiertelne żniwo. Przede wszyskim skiż samobůjstw.

We cołkim świecie wiyncy jak 350 mln ludzi mo depresjo. Podle ôbszacowanio problymy ze depresjům mo wiyncyj kobiyt jak chopůw, nale niýstety coroz czynścij tyn problym majům tyż mode ludzie, w tym bajtle. Jako je wyrachowane we statistikach, ýno 10% ludzi lyczy sie na na ta niýmoc.

Depresjo poradzi sie tyż zoboczyć we noszych społycznych relacjach. Nojczynścij uniko sie wtedy kůntaktu ze kimś inkszym, a nosze relacje na tym tracům. Ta niýmoc je juże na tyla znano we noszyj cywilizacyji, iże můmy na nia nawet swoje ôkryślynia we zwykłym żywobyciu. Bezmaś kożdy słyszoł choby jedne z tych: „Mům doła”, „Mům deprecha”, sům tyż roztomajte piosynki a śpiywki ô mankuliji a mocce stropiynio we gowie.

Prowda jednak je tako, iże czynsto kej sie godo ô depresji, to to jeszcze depresjo niý ma. Trza pamiyntać, co rýchtých depresjo to ciynżko niýmoc, kero polego na psychicznych zaburzyniach a przejowiać sie moge bez znoczne pogorszyniý nastroju, roztomajtych maniach a – jako sie to fachowo godo – zaburzyniach dwubiegunowych.

Niýlyczůno depresjo moge dokludzić do poważnych ôbjawůw tak jak we inkszych niýmocach i przijmować roztomajte stopnie. Take zaburzynia to przede wszyskim: nerwice, schizofrynio a zaburzynia sztimůngu. Z niýkerymi umiymy poradzić sie sami, jednako przi niýkerych muszymy być pod ôkiym dohtora.

Kej jednako poznać eli to je rýchtých depresjo? Ano przede wszyskim kej zobejrzycie, co wtoś mo coroz myni energie do żywobycio, traci zainteresowania, mo problymy ze spaniym. Ku tymu zoleżnie ôd roboty abo noszych dziołań moge sie łůna przejowiać jeszcze pogorszyniym noszych wynikůw we robocie abo ôcyn we szkole. Czosym niýpotrzebno agresjo abo wzubrzůne stany ymocjůnalne sům przipisane do czegoś inkszego, jednako i to moge być ôbjaw depresje.

A chocioż niý ma tyż co ôd razu przesadzać, to jednako werci sie spozorować, eli wtoś ze noszego ôtoczynio, abo nawet my sami, niý můmy takigo problymu. Wtedy we piyrszyj kolejności nojlepszo bydzie spůmoga zaufanyj ôsoby. Kogoś kůmu mogymy pedzieć ô swojich problymach, abo po prostu sie wygodać. Kogoś wto moge nům dobrze doradzić a nos wesprzić. Kej jednako to juże niý pomogo, a stan sie ýno pogorszo, to niý mo co być gańba, ýno trza iś do dohtora. Tyn moge nům przirychtować ôdpowiydnio terapio podle noszego psychicznego stanu. I na prowda niý ma sie co sam żartować, bo niýlyczůno depresjo moge we prziszłości pomiynić nosze relacje ze ôtoczyniym a zdolności społyczne a bezto i cołke żywobyciý. Wiadůmo na gorsze.

Beztůż rok rocznie rychtowany je Dziyń Walki ze Depresjům, coby spůminać, iże niý ma to leko niýmoc a we noszyj cywilizacyji, coroz czynścij sie łůna pojawio. Pamiyntejcie, co we zdrowym ciele, zdrowy duch. Kej jednako duch je chory, to i ciało niý be zdrowe.

Przełożył
Michał Baraniok
DEPRESJA

23 lutego to Dzień Walki z Depresją – chorobą, która według Światowej Organizacji Zdrowia WHO) jest jedną z czterech chorób cywilizacyjnych zbierających największe żniwo i będącą przyczyną większości samobójstw.
Na całym świecie ponad 350 milionów osób cierpi na depresję. Szacuje się, że choruje więcej kobiet niż mężczyzn a choroba dotyka coraz częściej osoby młode, w tym dzieci. Statystyki podają, iż osób leczących się na depresję jest tylko niewiele ponad 10%.

Depresja jest również zjawiskiem społecznym, polegającym m.in. na trudności bycia w relacji, kontaktu z ,,drugim”. Na pewno każdy z nas ma swoje potoczne rozumienie depresji i odpowiedni katalog słów na opisanie tego stanu.

Używane stwierdzenia typu: ,,mam deprechę”, ,,dopadła mnie chandra” czy ,,przychodzi gorsza pora roku i znów będę miała doła”, można często usłyszeć wśród znajomych, rodziny czy też w pracy.

Często nadużywamy tych słów, nie zdając sobie sprawy z tego, że depresja jest jedną z najpoważniejszych jednostek chorobowych i równocześnie, jednym z czterech głównych typów zaburzeń psychicznych t.j. zaburzeniem nastroju, który może wystąpić w postaci depresji, manii lub zaburzeń dwubiegunowych.

Wszystkie typy zaburzeń psychicznych a więc: nerwicowe(lękowych), osobowości, schizofrenia i zaburzenia nastroju (afektywne) mogą mieć bardzo szeroki zakres upośledzenia i cierpienia. Od głębokiego, gdzie następuje maksymalne zaburzenie umysłowe (największa głębokość, częstotliwość i zakres objawów psychiatrycznych), aż do nieznaczącego, z prawie nieobecnością zaburzeń umysłowych (brak objawów psychiatrycznych).

Poza typowymi objawami depresji takimi jak: utrata energii, zainteresowań, bezsenność, przygnębienie, nie reagowanie na pocieszenia, myśli samobójcze, mogą pojawić się jeszcze, szczególnie u nastolatków, objawy dodatkowe: gorsze oceny, rozdrażnienie, pobudzenie czy agresja. Objawy te często przypisyane są okresowi dojrzewania, różnym innym trudnościom czy burzy hormonów i nie są wogóle brane pod uwagę.

Nie należy ich lekceważyć, należy pomóc dzieciom kiedy tylko pojawią się pierwsze objawy.
Pomocną młodym, w aktywnym przeciwstawieniu się trudnościom i chorobie oraz powstrzymaniu jej, jest pomoc specjalistów, może to być wizyta u psychologa czy lekarza. Badania dowodzą, iż wczesna pomoc młodym ludziom gdy pojawiają się zaburzenia psychiczne, może zapobiec w późniejszym wieku nasileniu się choroby.

Jest też bardzo ważne, aby uczyć dzieci od najmłodszych lat radzenia sobie z trudnymi emocjami, ze smutkiem, z przeżywaniem sytuacji trudnych. W tych sytuacjach dzieci potrzebują oparcia i wsparcia zarówno od najbliższych jak i otoczenia. Istotna jest również zmiana zachowań otoczenia bądź to rodzinnego, bądź środowiskowego, w stosunku do ludzi dotkniętych zaburzeniami psychicznymi a szczególnie dzieci i młodzieży.

Należałoby zaapelować, szczególnie w Dniu Walki z Depresją, o poświęcenie więcej czasu i uwagi swojemu zdrowiu psychicznenu, bowiem jest ono tak samo ważne, jak zdrowie cielesne a nieleczone prowadzi do poważnych komplikacji.

Aniela Jany, psycholog