Bez choinki trudno wyobrazić sobie Boże Narodzenie. Dzięki udekorowanemu drzewku dom nabiera świątecznej magii. Tradycyjnie ubieramy choinkę tuż przed wigilią i przystrajamy różnego rodzaju ozdobami, od wymyślnych łańcuchów i bombek, po proste cukierki i pierniczki.
To pod bożonarodzeniową choinką umieszczamy prezenty dla naszych najbliższych. Jednak mało kto, wie, skąd wziął się zwyczaj ubierania choinki na Boże Narodzenie. Przybliżamy więc historię świątecznego drzewka.
Choinką nazywa się udekorowane drzewko iglaste (świerk, jodła, sosna) które dekoruje się zgodnie z tradycją w wigilię. W ludowych wierzeniach drzewo jest symbolem życia, płodności i odrodzenia. Co ciekawe zwyczaj dekorowania drzewka początkowo traktowany był przez kościół jako pogański i mocno krytykowany. Zyskiwał jednak coraz więcej zwolenników w wielu krajach.
W Europie zwyczaj ten zapoczątkowali Niemcy, dominował tam protestantyzm, a głównym zwolennikiem choinki na święta był Marcin Luter. Następnie tradycja objęła m.in. Francję i Anglię. Do Polski ta tradycja przywędrowała wraz z zaborem pruskim między XVIII a XIX wiekiem. Zachęcali do tego stacjonujący na naszych terenach żołnierze oraz urzędnicy. W tamtych czasach największą popularność choinka zyskała wśród arystokracji, a dopiero późnej przyjęła się wśród pozostałej ludności. Na wsi choinki pojawiły się dopiero w okresie międzywojennym – głównie w rejonach Polski południowej i centralnej.
Zwyczaj przyozdabiania drzewka szczególnie upodobali sobie mieszkańcy południa Polski. Górale mieli swoją, odrębną koncepcję, którą nazywali „jutka”. Góralska tradycja różniła się tym, że drzewko wieszało się do góry nogami i przyozdabiało się różnego rodzaju słodyczami i suszonymi owocami. Słodkie łakocie wieszano specjalnie nad płonącymi świeczkami, aby te mogły spadać na ziemię i być zjadane przez domowników. Na samym początku do przyozdabiania choinek używano różnego rodzaju owoców, orzechów, słodyczy oraz innych przedmiotów codziennego użytku. Nadawano tym przedmiotom różne znaczenie religijne, jak i pogańskie.
Obecnie ozdoby do przystrajania choinki są coraz bardziej wymyślne. Zmieniła się także sama tradycja ozdabiania. Wcześniej ubierano choinkę obowiązkowo w wigilię, najważniejszy był wyczekiwany czas i tajemnica tamtego zdarzenia, obecnie większość z nas robi to dużo wcześniej, aby wydłużyć czas świąteczny.
Maria Wandzik