Grodzisko Lubomia to średniowieczne grodzisko użytkowane przez plemię Gołęszyców w okresie od VIII do IX wieku. Obiekt należy do największych i najlepiej zachowanych grodzisk w województwie śląskim. Zabytek posiada wyjątkowo czytelne w terenie umocnienia ziemne oraz dobrze zachowane nawarstwienia kulturowe. Losy plemienia Gołęszyców są przez historyków wciąż poznane tylko częściowo. Jednak dzięki badaniom, zainicjowanym na terenie Lubomi przez stowarzyszenie Golęszyczanie, udało się odsłonić kilka nieznanych dotąd kart. Najnowsze badania przyniosły wiele niewiadomych. Jedną z nich jest fakt, że poza chatami, które podczas wykopalisk z lat 60 odkryli na grodzisku archeologowie pod przewodnictwem prof. Szydłowiskiego, grodzisko zdaje się być niezabudowane. Jednak jak uważa Mirosław Kurek ze stowarzyszenia Gołęszyczanie nie byłoby to niczym nowym, ponieważ Wielkomorawianie większość grodów tworzyli właśnie w ten sposób. Pusty teren otoczony wałami i palisadą dawał schronienie ludziom i bydłu podczas najazdu wrogich wojsk. Chaty w takim układzie tylko zajmowałyby miejsce i byłyby zbędne. Grodzisko nie było, więc zamieszkane, a niewielka obsługa mająca na celu utrzymywać schronienie w dobrym stanie po prostu zamieszkiwała podgrodzie. – Ludzie pojawiali się na grodzisku tylko w chwilach zagrożenia. Opuszczali swoje wsie z całym dobytkiem i przenosili się za bramy. Podczas oblężenia mieli w grodzisku wszystko: jedzenie, wodę, szałasy. Mogli się tak bronić miesiącami. Jest to szczególnie doniosłe, gdyż taką taktykę Gołęszycznie mogli zapożyczyć od Wielkich Moraw. Inaczej grody budowali Wiślanie. W ich przypadku grodziska miały ścisłą zabudowę (najlepszym przykładem jest Kraków). Wygląda na to, że Gołęszyczanie militarnie zbliżeni byli bardziej w stronę Wielkiej Morawy. 
Tak, więc badania zamiast wyjaśnić i pozwolić upewnić się, że grodzisko wyglądało jak na makiecie (zdjęcie)

znajdującej się w muzeum w Wodzisławiu, sprawy bardziej się skomplikowały. Grodzisko jest wpisane do rejestru zabytków prowadzonych przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach pod nr C/705/65 w dniu 05.11.1965 r. Stanowi obiekt zabytkowy, prawnie chroniony.

ŹRÓDŁO: http://www.nowiny.pl/113049-grodzisko-w-lubomi-rysuje-sie-dziwny-budynek.html; http://zabytek.pl/pl/obiekty/lubomia-grodzisko; http://katowice.wyborcza.pl/katowice/1,35055,19782943,sredniowieczni-autonomisci-odzyskuja-swoj-grod-zdjecia.html;

Stowarzyszenie Miłośników Śląska VERUM