Witamina C – cołko prowda

Co to tak rýchtých je ta witamina?
Nojprościj idzie pedzieć, iże witaminami sům te sůbstacje potrzebne czowiekowi, kerych nosz ôrganizm niý poradzi sie sům zsyntezować. Co interesant mocka zwierzůnt poradzi sie sama wytworzić witamina C. Niýstety tyj witaminy niý poradzům sie same zrobić ôrganizmy ludzi, świnek morskich a lacopiyrzy. Beztuż muszymy ja pobiyrać we jedzyniu.

Tuż po co nům witamina C?
Ludziům je łůna festelnie potrzebno. Nasz ôrganizm zużywo ja we roztomajtych biochymicznych procysach. Przede wszyskim je łůna wykorzistywano przi wchłůnianiu żeloza, a przi tymu pomogo dbać ô zymby. Kej wtoś słyszoł ô niýmocy mianowanyj szkorbut, to na zicher wiy, iże je łůna wywołano brakiym witaminy C.
Ta witamina je przi tymu tyż silnym przeciwutlyniaczym, dziynka czymu niý roz używo sie ij do kůnsyrwowanio. Kej zaś ô tym godka, to na zicher żeście sie zmiarkowali, co je tyż dodowano do roztomajtych kosmetikůw. Witamina C je tyż festelnie wożno przi gojyniu ran a funkcjunirowaniu noszych kości a stawůw.

A jak witamina C działo na ôdporność?
Podle roztolicznych forszunkůw kludzůnych ôd dugich juże lot, witamina C za wiela nos niý ôchrůni przed zachorowaniym, a eli juże zachorujymy, to wiela niý do we kurowaniu. Prowda jednako je tako, co niýkerym ludziům słůży łůna na tyla, iże pomogo wyzdrowieć. Je łůna przi tymu na tyla zicherno, co idzie ja brać nawet profilaktycznie.

Co za dużo, to…
Pamiyntejcie jednako, iże jak ze wszyskim, jak za dużo, to niý zdrowo. Nawet witamina C, chocioż je zicherno, moge we za wielgij ilości zaszkodzić noszymu ôrganizmowi. Idzie dostać wysypki a nawet moge nům sie robić niýdobrze abo mogymy dostać durfalu.
Kej zaś bydymy za dużo i za dugo brać ta witamina, ôdczujům to na zicher nosze nyrki. A chocioż witamina C dobrze uozpuszczo sie we wodzie, a bezto moge być usuwano przi sikaniu, to jejij nadmiar zakwasi na tyla nosze nyrki, iże bydzie sie we nich robić kamiyń. A co dalij, to już chyba niý trza godać.

Beztuż pamiyntejcie! Kożde lykarstwo moge nos ôtruć a zgiździć nosze zdrowie. Wszyko je kwestiům dawki.

Przełożył
Michał Baraniok