Przedszkolaki z Katowic nauczą się wymieniać rzeczami dzięki projektowi „Nie używasz? Wymień się!”. Na dziesięć przedszkoli chętnych do wzięcia udziału w eksperymencie, czekają specjalne „wymienialniki” do samodzielnego złożenia oraz warsztaty edukacyjne.
Wymienianie się rzeczami i dawanie drugiej szansy niepotrzebnym przedmiotom wpisuje się w ideę gospodarki cyrkularnej, polegającej na minimalizowaniu produkcji odpadów. To zachęta, by nie wyrzucać rzeczy, które nie są nam już potrzebne, a z drugiej strony szukać takich z „drugiego obiegu” zamiast zawsze kupować nowe. To ekonomiczne, ale też bardziej ekologiczne rozwiązanie. A jak wymienianie się rzeczami wyjdzie dzieciom? Urząd Miasta w Katowicach postanowił sprawdzić to, inaugurując akcję „Nie używasz? Wymień się!”.

– W Katowicach za kilka dni rozpocznie się Światowe Forum Miejskie, poświęcone politykom miejskim i 17 celom zrównoważonego rozwoju miast, wśród których jednym z bardzo istotnych kierunków jest odpowiedzialna konsumpcja i produkcja. Myśląc o przeciwdziałaniu katastrofie klimatycznej czy zanieczyszczeniu wody i gleby, musimy wszyscy zmieniać swoje przyzwyczajenia już teraz. Im wcześniej zaczniemy, tym lepsze efekty osiągniemy w przyszłości, stąd akcja skierowana do najmłodszych – mówi Marcin Krupa, prezydent Katowic.
W ramach akcji powstanie dziesięć prototypowych wymienialników, które zaprojektowała i wykona Fundacja Bobrowe Żeremia. Do ich stworzenia posłuży sklejka z odzysku. Przedszkolaki będą miały za zadanie złożenie wymienialników podczas specjalnych warsztatów w KATO Urban Corner, czyli przestrzeni przy ul. Pocztowej 5, towarzyszącej Światowemu Forum Miejskiemu w Katowicach. O idei wymieniania się i tego, jaki ma to wpływ na środowisko, opowiedzą im też aktywistki ze Stowarzyszenia Wolnej Herbaty. Stowarzyszenie od kilku lat tworzy pierwszy Śląski Wymienialnik, który w czasie pandemii rozwinął się przede wszystkim w internecie, a grupa liczy dziś ponad 14 tys. członków. Stowarzyszenie organizuje też cyklicznie kawiarenki naprawcze, gdzie zachęca, żeby naprawiać a nie wyrzucać zepsuty sprzęt.
– Wymieniamy się zgodnie z zasadami ujętymi w regulaminie. Oddajemy za darmo to, co nam jest niepotrzebne i robimy to oczywiście bezpłatnie, nie tworząc też „list zakupowych” rzeczy, których oczekujemy w zamian. Zachęcamy do wykorzystywania przedmiotów w sposób nieoczekiwany np. z woreczków foliowych można tworzyć dywaniki albo z koszulek siatki bezszwowe na zakupy – mówi Aleksandra Stasiak ze Stowarzyszenia Wolnej Herbaty, menadżer Faza Charity Shop w Katowicach. – Na tej samej zasadzie warto uczyć dzieci, że lepiej dać drugie życie np. plastikowej zabawce, niż ją wyrzucić. Ograniczać zakup nowych rzeczy w sklepie. W dzieciach można też rozbudzić śmiałość do naprawiania zabawek, żeby mogły się pochwalić: nie wyrzuciłem, tylko naprawiłem – dodaje. Wymienialniki stworzone z elementów sklejki z odzysku to z kolei zachęta do majsterkowania, samodzielnego tworzenia rzeczy i promocja rzemiosła.
Wymienialniki po ich wspólnym złożeniu trafią do przedszkoli, gdzie zostaną przetestowane, a każde z przedszkoli poszuka swojego sposobu na zaangażowanie dzieci i rodziców w system wymieniania się np. zabawkami czy książkami. To dodatkowo będzie służyło promocji czytelnictwa i np. korzystania z bibliotek zamiast kupowania nowych książek w sklepie. Formuła będzie jednak dowolna i zależna od kreatywności uczestników eksperymentu. Zdobyte w ten sposób doświadczenia posłużą do rozwijania idei wymieniania się w kolejnych przedszkolach.
Nabór do projektu trwa do 30 czerwca, a warsztaty będą odbywały się w lipcu, sierpniu i wrześniu. Zgłoszenie, poprzez wypełniony formularz, należy wysłać na adres: katoobywatel@katowice.eu. Wśród kryteriów branych pod uwagę będą m.in. dotychczasowe doświadczenia przedszkola związane z ideą Gospodarki Obiegu Zamkniętego i pomysły na zaangażowanie przedszkolaków w wymienianie się rzeczami. Udział w akcji mogą wziąć wyłącznie przedszkola prowadzone przez miasto Katowice.

Opracowanie: Wydział Komunikacji Społecznej Urzędu Miasta Katowice