Foto. Anna Wandzik
Perły Żarek

W niewielkim miasteczku Żarki, leżącym w centrum Jury Krakowsko – Częstochowskiej w powiecie myszkowskim zachował się kilka unikatowych zabytków związanych ze szlakiem kultury żydowskiej.
Miejscowość Żarki przez stulecia pozostawała w rękach możnych rodów szlacheckich, m.in. Korycińskich i Męcińskich. Swoją miejskość wywodzą już z XIV wieku, a w XV miejskie przywileje potwierdził król Władysław Jagiełło. Stulecie XIX zaowocowało uruchomieniem w Żarkach kilku zakładów przemysłowych oraz zdominowaniem miasta przez ludność żydowską, trudniącą się głównie handlem i rzemiosłem. Konsekwencją udziału mieszkańców Żarek w powstaniu styczniowym było odebranie praw miejskich przez rosyjskiego zaborcę. Pod koniec XIX wieku większość ludności miasta trudniła się drobnym rzemiosłem i handlem, ale też uprawą ziemi. W posiadaniu mieszczan były pola orne, łąki i pastwiska.

Zabytkowe stodoły
Główną atrakcją miasta są zabytkowe stodoły murowane z kamienia, kryte strzechą. W centrum miasta, tuż przy targowisku które odbywa się dwa razy w tygodniu, znajduje się zabytkowy zespół stodół. Od lat żareccy gospodarze, którzy trudnili się rzemiosłem, handlem i sprzedażą plonów – do czego potrzebowali miejsca, aby móc się rozwijać i dalej prężnie działać. Na przełomie XIX i XX wieku wybudowano kilkadziesiąt stodół, w których przechowywano później plony oraz sprzęt rolniczy. Początkowo budynki były drewniane i kryte strzechą, budowano je w ciągach rzędów. Najprawdopodobniej w 1938 roku większość z nich uległa zniszczeniu, a w ich miejscu powstały obiekty murowane z kamienia wapiennego i cegły, kryte dwuspadowym dachem o bardzo charakterystycznym rdzawym kolorze. Do dnia dzisiejszego zachowała się spora liczba stodół, które w większości stanowi własność prywatną. W jednej ze stodół należących do samorządu gminy organizuje się imprezę cykliczną – „Kupiecki Sąsiek”. W czasie wizyty można posłuchać kapeli ludowej, spróbować chleba tatarczucha lub innych smakołyków, kupić regionalne wyroby i pamiątki. Zabytkowy zespół stodół był tłem dla filmu „Powrót wabiszczura”, w 2008 roku kręcono tu kadry do filmu Lecha Majewskiego pt. „Młyn i Krzyż” w tym scenę Drogi Krzyżowej.


Foto. Anna Wandzik
Parafia Rzymskokatolicka Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Żarkach
Początkowo Żarki należały prawdopodobnie do parafii w Leśniowie, która istniała już w 1325 r. Parafia w Żarkach powstała pomiędzy 1325 a 1382 r. Kościół znajduje się na rynku, zbudowany jest w stylu barokowym z pięcioma ołtarzami, wieżą, chełmem oraz organami piszczałkowymi.
Szpital pod wezwaniem św. Barbary w Żarkach

Kościół pw. św. Barbary sięga korzeniami starej drewnianej kaplicy wzmiankowanej w 1595 r. murowaną, obustronnie tynkowaną świątynie wzniesiono z łamanego kamienia wapiennego prawdopodobnie pod koniec XVII w. Pełniła funkcje kościoła szpitalnego. Kościół jest w stylu barokowym, z drewnianym spadzistym dachem. W środku znajdują się trzy ołtarze.


Foto Anna Wandzik

Foto. Anna Wandzik
Tekst: Maria Wandzik