Jedna z ulic w Rudzie Śląskiej – Kochłowicach będzie nosiła nazwę Stefanii i Emanuela Pitloków. Taką decyzję podjęli radni podczas dzisiejszej sesji Rady Miasta. – Małżeństwo Państwa Pitloków przez całe swoje życie związane było przede wszystkim z Bykowiną i Kochłowicami. Włożyli oni wiele trudu, poświęcenia, pracy oraz serca w liczne działania na rzecz rozwoju całego miasta i społeczności lokalnej – podkreśla Grażyna Dziedzic, prezydent Rudy Śląskiej.

Ulica, której patronami zostaną Stefania i Emanuel Pitlokowie, to jedna z dróg wewnętrznych, zlokalizowana w pobliżu ulicy Mikołaja Reja w dzielnicy Kochłowice. – W rejonie tej ulicy, zgodnie z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, wyodrębniono szereg nowych działek przeznaczonych pod jednorodzinną zabudowę mieszkaniową – podkreśla Michał Pierończyk, wiceprezydent Rudy Śląskiej. – Po zakończeniu budowy konieczne będzie ponumerowanie nowo powstałych budynków, dlatego najbardziej korzystnym rozwiązaniem jest nadanie nazwy wspomnianej ulicy – dodaje.

Emanuel Pitlok, który wraz z żoną Stefanią będzie patronował kochłowickiej ulicy, był cenionym pedagogiem i działaczem społecznym. Urodził się 2 marca 1910 r. w Pszczynie – Starej Wsi, w rodzinie rolniczej o żywych tradycjach polskich. Zmarł 21 grudnia 1984 r. Jego ojciec i dwaj starsi bracia walczyli w Powstaniach Śląskich, a on sam jako 10-letni chłopiec wziął udział w strajku szkolnym, zorganizowanym na znak protestu przeciwko nauce w szkole w języku niemieckim. W okresie plebiscytu był kolporterem polskich czasopism i ulotek.

Po ukończeniu Państwowego Seminarium Nauczycielskiego i zdaniu egzaminu dojrzałości, we wrześniu 1931 roku młody Emanuel objął posadę w jednej ze szkół w Siemianowicach Śląskich, a następnie w Przełajce. Później przeniesiono go do szkoły w Bykowinie, gdzie pracował jako nauczyciel, a od 1938 roku pełnił funkcję kierownika tej szkoły. Wybuch II wojny światowej sprawił, że mężczyzna został aresztowany przez gestapo i przewieziony do obozu koncentracyjnego w Dachau. Tam jako więzień polityczny otrzymał numer 7876. W czerwcu 1940 r. przetransportowano go do obozu w Mauthausen i przydzielono do pracy w obozie w Gusen. Dopiero w listopadzie zwolniono go z obozu, jednak aż do zakończenia wojny wykonywał przymusową pracę przy robotach ziemnych w Murckach.

Po zakończeniu wojny, w lutym 1956 r., Emanuel Pitlok organizował szkołę podstawową w Bykowinie. W latach 1945-1949 pracował też w Instytucie Pedagogicznym w Katowicach. Już w pierwszych miesiącach po wyzwoleniu zorganizował w Bykowinie „Koło Czytelnika”, które dało początek utworzeniu późniejszej biblioteki publicznej. Zaangażowanie w sprawy lokalnej społeczności sprawiło, że mieszkańcy obdarzali go coraz większym zaufaniem i szacunkiem, dlatego w latach 1945 – 1961 powierzono mu funkcję radnego, którą najpierw pełnił w gminie bykowińskiej, a potem w Nowym Bytomiu i Rudzie Śląskiej

Przez 5 lat pełnił obowiązki przewodniczącego Gminnej Rady Narodowej w Bykowinie, a następnie przewodniczył Komisji Budownictwa i Oświaty Miejskiej Rady Narodowej oraz w latach 1945-1949 był radnym Powiatowej Rady Narodowej w Katowicach. Warto dodać, że jednym z ważniejszych momentów jego życia było objęcie w 1956 roku stanowiska dyrektora nowego liceum ogólnokształcącego w Kochłowicach. Dzięki jego staraniom budynek szkoły podstawowej został zaadaptowany do potrzeb licealistów, urządził one wiele pracowni przedmiotowych oraz unowocześnił bazę techniczną szkoły.

W 1959 r. zainicjował społeczną budowę szkolnej sali gimnastycznej, a w latach 1964 – 1967 w czynie społecznym wybudował nowoczesne boisko szkolne z asfaltowymi płytami do gier sportowych z bieżnią i skoczniami. Funkcję dyrektora tej szkoły Emanuel Pitlok pełnił do czasu przejścia na emeryturę w 1975 r. W swojej pracy okazał się także znakomitym, lubianym przez uczniów pedagogiem, który prowadził lekcje w ciekawy sposób. Otaczał także opieką młodych nauczycieli oraz interesował się działalnością organizacji młodzieżowych, a szczególnie Szkolnym Kołem Sportowym.

Kolejnym osiągnięciem Emanuela Pitloka było założenie w Rudzie Śląskiej Ligi Ochrony Przyrody oraz objęcie funkcji przewodniczącego zarządu miejskiego (od 1980 r.) oraz członka Komisji Rewizyjnej Zarządu Okręgowego. W 1964 r. otrzymał on srebrną odznakę Honorową LOP, a w 1982 r. odznakę honorową „Zasłużony dla ochrony przyrody”. Warto też dodać, że od 1966 r. pracował w Towarzystwie Przyjaciół Miasta Ruda Śląska jako skarbnik Zarządu Miejskiego i został członkiem Komisji Historycznej. Natomiast w latach 1983 – 1984 był prezesem wspomnianego towarzystwa.

Dzięki jego inicjatywie powstało Muzeum Szkolne III Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Niewidoka w Rudzie Śląskiej i Muzeum Społeczne Rudy Śląskiej, któremu przekazał swoją kolekcję medali i monet. Warto dodać, że Emanuel Pitlok był również przewodniczącym Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Rudzie Śląskiej, członkiem Zarządu Miejskiego Towarzystwa Szkoły Świeckiej, należał do Związku Inwalidów Wojennych oraz Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, a od 1972 r. przewodniczył Miejskiej Komisji Młodzieżowej.

Władze szkolne, miejskie i partyjne wielokrotnie nagradzały go za całokształt pracy. Uhonorowano go wpisaniem do grona Zasłużonych dla Miasta Ruda Śląska oraz dla województwa katowickiego. Otrzymał także m.in.: złotą odznakę ZHP, odznakę 1000-lecia Państwa Polskiego, złotą odznakę zasłużonego w rozwoju województwa katowickiego, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
czy Honorową Odznakę Harcerskiej Służby Ziemi Śląskiej.

W czasie swojego życia Emanuel Pitlok związał się ze Stefanią, która tak jak jej mąż, całe swoje zawodowe życie poświęciła edukacji oraz pracy na rzecz społeczności lokalnej. Po ukończeniu seminarium nauczycielskiego w Wirku młoda Stefania rozpoczęła pracę w Szkole Podstawowej nr 23 w Bykowinie. Warte odnotowania jest to, że pracowała ona w tej szkole od 1936 roku aż do przejścia na emeryturę. Jednak w czasie, kiedy wybuchła II wojna światowa, musiała zawiesić swoją nauczycielską działalność i ukrywać się przez wywiezieniem do obozu koncentracyjnego. Ukrywała się wtedy w Starej Wsi w Pszczynie, gdzie urodziła czworo dzieci.

Po zakończeniu wojny Stefania Pitlok wróciła do szkoły, w której pracowała przed wojną, a w 1956 r. objęła funkcję kierownika tej szkoły, którą pełniła aż do emerytury. W tamtym czasie dokonała wszelkich starań, by przy pomocy rodziców uczniów wybudować salę gimnastyczną oraz dobudować drugie piętro szkoły.

Oprócz działalności edukacyjnej Stefania Pitlok angażowała się także w działalność kulturalną. Z jej inicjatywy zainicjowana została wymiana kulturalna z uczniami Szkoły Podstawowej w Zakopanem – Kościelisku, która trwała aż do przejścia kobiety na emeryturę. Co więcej, była ona także inicjatorką wielu imprez, m.in. teatrzyków dziecięcych, które występowały na terenie całego Śląska. W szkole odbywały się także zabawy karnawałowe dla mieszkańców Bykowiny, z których dochód zasilał komitet rodzicielski. Warto też dodać, że Stefania Pitlok skutecznie walczyła z analfabetyzmem, który był powszechny po wojnie. Szczególnie zwalczała go wśród pracowników kopalni Nowy Wirek, prowadząc wieczorowe kursy czytania i pisania. Za swoją pracę została ona uhonorowana wieloma odznaczeniami państwowymi, np. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, złotą odznaką ZNP oraz tytułem „Zasłużonej dla Rudy Śląskiej”.
Źródło: UM Ruda Śląska