Schönwald

W XIII stuleciu cystersi z klasztoru w Rudach w ramach akcji osiedleńczej zasiedlili Schönwald osadnikami sprowadzonymi z głębi Niemiec. Ich potomkowie zachowali przez wieki swą odrębność: zarówno języka, jak zwyczajów i strojów ludowych. Pierwsi mieszkańcy pochodzili z Frankonii, regionu położonego w dzisiejszych środkowych Niemczech.

Do 1945 roku Schönwald pozostawał miejscowością pod wieloma względami nietypową. Jego mieszkańcom aż do 1945 r. udało się także zachować tradycje, zwyczaje, obrzędy i dialekt przywiezione ze swej praojczyzny. Mieszkańcy wsi posługiwali się specyficznym dialektem, będącym starodawnym niemieckim z dużą ilością słowiańskich zapożyczeń. Dialekt schönwaldzki był niezrozumiały nawet dla niemieckojęzycznych Górnoślązaków. Zachował swoje pierwotne XIII wieczne piękno i wraz z niespotykanymi strojami i obyczajami stanowił swoistą perłę w górnośląskiej koronie etnicznej i etnograficznej.


Schönwald i jego mieszkańcy to także legenda związana z codzienną praca i trudem, to legenda enklawy, która stała się wzorem dla wielu śląskich wsi. To niezwykle rozwinięta gospodarka rolna i furmaństwo, którym do XIX wieku trudnili się mężczyźni, oraz hafciarstwo, które stanowiło domenę kobiet. Wreszcie, to także świadectwo przemijania dawnego piękna górnośląskiej krainy. Tak szczodrze obdarzonej pięknem i różnorodnością jej mieszkańców.
Schönwald to dzisiejszy Bojków, peryferyjna dzielnica Gliwic. Mimo, że jej pierwotni mieszkańcy dawno już odeszli jednak pamięć o nich, o ich niesamowitej pracy pozostanie na zawsze w sercach Górnoślązaków. Pomimo, że w okresie powojennym ze względów politycznych nie można było w Polsce mówić i pisać o tej „wyspie niemieckości” i dopiero w ostatnim dwudziestoleciu odkrywana jest jej nietypowa historia i wielowiekowa odmienność i płynące z niej piękno. Schönwald to wieś i nazwa, która nie znajdzie się już na mapach Górnego Śląska, nazwa, która jednak pozostała w sercach jego mieszkańców.

ŹRÓDŁA: http://www.24gliwice.pl/wiadomosci/tej-wsi-nie-ma-juz-na-mapach-schonwald-to-dzisiejszy-bojkow-niezwykla-historia-tv/; http://dziennikzachodni.pl/schonwald-sredniowieczna-enklawa-pod-gliwicami-nasza-historia/ar/6565974; http://fotopolska.eu/Gliwice/b482,Dzielnica_Bojkow.html http://gliwice.eu/aktualnosci/miasto/schoenwald-wies-z-przeszlosci

Stowarzyszenie Miłośników Śląska VERUM