Fot.Piotr Lisek

Stosując przemoc okazujesz niemoc.

Konferencja która odbyła się wczoraj w Tarnogórskie Centrum Kultury w swoim tytule ,,Stosując przemoc okazujesz niemoc” w pewnym sensie, już na wstępie, charakteryzuje osobę stosującą przemoc.

Fot.Piotr Lisek

Fot.Piotr Lisek
Podczas konferencji mieliśmy możliwość wysłuchaniu czterech wystąpień które w sposób bardzo konkretny i merytoryczny pokazały psychologię sprawcy przemocy oraz konsekwencje prawne jej stosowania.

Fot.Piotr Lisek

W kolejnych zaś wystąpieniach mogliśmy posłuchać o celowości i skuteczności prowadzenia oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych oraz psychologiczno-terapeutyczny wobec osób stosujących przemoc w rodzinie a także na temat edukacji profilaktycznej w kontekście działań policji.

Fot.Piotr Lisek

Mnie zaś jeden aspekt wydał się szczególnie ważny w kontekście wystąpienia Pań: Janiny Lizis i Maii Banasiak z Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Tarnowskich Górach. Jest to celowość i skuteczność prowadzenia oddziaływań na osobę która dopuściła się przemocy.

Fot.Piotr Lisek

I tu pozwolę sobie na refleksję.
Osoba stosująca przemoc w rodzinie często uczestniczy w programie korekcyjno-edukacyjnym którego głównym celem jest uzyskanie wglądu we własne emocje oraz nauczanie się sposobów zastępowania aktów agresji zachowaniami społecznie aprobowanymi. W niektórych przypadkach zasadnym jest również uczestnictwo w programach terapeutycznych które kierowane są do sprawców przemocy domowej. Istnieje tu duże prawdopodobieństwo, iż wygląd, podczas uczestnictwa w takim programie, w mechanizmy powstawania przemocy, w kolejne jej etapy oraz eskalację konfliktu może okazać się bardzo pomocny w uzyskaniu prymatu intelektu nad emocjami w podejmowanych działaniach. Dwa wskazane obszary: edukacyjno – korekcyjny oraz psychologiczno – terapeutyczny są bardzo ważne, lecz w zależności od przypadku z jakim mamy do czynienia można również zastosować terapię indywidualną lub terapię grupową w różnych nurtach. Bardzo skuteczne okazują się działania terapeutyczne między innymi w nurcie behawioralno-poznawczym. Celem takiej terapii jest m.inn. przeformułowanie wartości, celów i postaw tak, aby moc skoncentrować się na własnych zasobach i aby odzyskać w tej pracy nad sobą większe poczucie własnej wartości.

Fot.Piotr Lisek

Poza wymienionymi metodami i formami oddziaływania na osobę dokonującą przemocy, w zależności od tego z jakim przypadkiem mamy do czynienia tzn. co zostało potwierdzone w wywiadzie i badaniach psychologicznych oraz jak wygląda funkcjonowanie w relacjach interpersonalnych, można też zastosować terapię farmakologiczną. Terapia ta ma pomóc i być uzupełnieniem wcześniej podjętych działań. Na tym etapie można zaaplikować leki z grupy psycholeptycznych posiadających właściwości hamujące ośrodkowy układ nerwowy lub psychoanaleptyczne -selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) co mogłoby wpłynąć pozytywnie na relacje takiej osoby z jej otoczeniem czy to w rodzinie, w środowisku czy też będąc w sytuacji odosobnienia w stosunku do wychowawców i innego personelu. Taka terapia farmakologiczna z dobrym skutkiem sprawdza się w rozpoznaniu specyficznych zaburzeń osobowości. Wtedy korekcyjno-edukacyjne i terapeutyczno-psychologiczne oddziaływanie w połączeniu z farmakoterapią może dać oczekiwany efekt. Musimy jednak pamiętać, że często portret psychologiczny osoby dokonującej przemocy jest psychologicznym portretem osoby poszkodowanej w relacjach interpersonalnych.

Fot.Piotr Lisek

Osoby dokonujące przemocy są często bezkrytyczny w stosunku do popełnionego czynu i jak sami twierdzą, są ofiarami, zostali sprowokowani. U tych osób manifestuje się często bardzo silny rys narcystyczny i skłonność do dominacji. Są też tacy, którzy żałują popełnionego czynu jednak dla zachowania równowagi psychicznej stosują mechanizmy obronne takie jak wyparcie, eksternalizacja winy, zaprzeczanie, po to, by sami przed sobą mogli budować poczucie własnej wartości. Następną grupą są ci, którzy mają bardzo wysoki poziom psychopatii objawiający się m.inn. brakiem kontroli impulsów. Można stawiać kolejne i kolejne hipotezy….

Fot.Piotr Lisek

Fot.Piotr Lisek
Zweryfikowanie ich nie jest rzeczą łatwą. Osoba dokonująca przemocy często udziela też bardzo dziwnych, niespójnych, sprzecznych ze sobą odpowiedzi.Osoby takie często też manipulują otoczeniem na co wskazuje ich zachowanie i wypowiedzi. Nigdy nie wiadomo czy wypowiedzi są prawdziwe i na ile następuje rozdział myśli od emocji. Tak do końca nie wiemy, czy mamy do czynienia z impulsywnym psychopatą czy też z innym przypadkiem. Tylko całościowe zebranie materiału: wywiadu, testów, opinii biegłych psychiatrów, psychologów jak również znając kwalifikację prawną popełnionego czynu możemy dostosować metody i narzędzia do pracy ze sprawcą przemocy domowej.

Aniela Jany-psycholog