Corocznie 14 listopada obchodzony jest Światowy Dzień Cukrzycy. Takie święto ma na celu zwiększenie ogólnej świadomości społeczeństwa na temat cukrzycy.

Światowy Dzień cukrzycy to święto międzynarodowe, które zostało ustanowione przez Międzynarodową Federację Diabetologiczną w rocznicę urodzin odkrywcy insuliny Fredericka Bantinga w 1991 roku. Właśnie tego dnia w 1891 r. urodził się Frederick Banting, który wraz Charles’em Best jako pierwszy sformułował przemyślenia, które doprowadziły do odkrycia insuliny w 1922 roku.
Chociaż większość wydarzeń związanych z obchodami Światowego Dnia Walki z Cukrzycą ma miejsce 14 listopada lub w pobliskich dniach, to kampania tematyczna jest prowadzona poprzez cały rok. W 2006 roku Federacja rozpoczęła kampanię „Zjednoczeni na Rzecz Cukrzycy”, mającą na celu zwiększenie ogólnej świadomości społeczeństwa na temat cukrzycy. Zgromadzenie Ogólne ONZ uznało za konieczne zwiększenie wysiłków w celu promowania i poprawy ludzkiego zdrowia, a także zapewnienie lepszego dostępu do leczenia i edukacji diabetologicznej.

Od 1991 r. popularność Międzynarodowe Dnia Cukrzycy wzrosła i obecnie jest on obchodzony przez ponad 350 milionów ludzi z różnych regionów świata. W obchodach uczestniczą osoby ze środowisk opiniotwórczych, lekarze, dzieci, dorośli i oczywiście ludzie chorzy na cukrzycę. Każdego roku Światowy Dzień Cukrzycy koncentruje się na jednym temacie, który jest przedmiotem specjalnej uwagi. Tematy dotychczas poruszane dotyczyły m.in. cukrzycy i praw człowieka, cukrzycy i stylu życia oraz kosztów cukrzycy.
• 2004: Diabetes and Obesity (Cukrzyca i otyłość)
• 2005: Diabetes and Foot Care (Cukrzyca i stopy)
• 2006: Diabetes and the Disadvantaged and Vulnerable (Cukrzyca i biedni) „Diabetes care for everyone” („Opieka diabetologiczna dla każdego”)
• 2007: Diabetes in Children and Adolescents (Cukrzyca u dzieci i młodzieży)
• 2008: Diabetes in Children and Adolescents (Cukrzyca u dzieci i młodzieży)
• 2009: Diabetes Education and Prevention (Edukacja i prewencja cukrzycy)
• 2010: Diabetes Education and Prevention (Edukacja i prewencja cukrzycy)
• 2012: Diabetes: Protect our Future (Cukrzyca: Chrońmy swoją przyszłość)
• 2013: Diabetes: Protect our Future (Cukrzyca: Chrońmy swoją przyszłość)
• 2014: Diabetes: Protect our Future (Cukrzyca: Chrońmy swoją przyszłość)
• 2015: Zdrowe odżywianie naszym prawem, nie przywilejem: Działajmy już dziś, by zmienić jutro.
• 2016: Zobacz cukrzycę: Działajmy już dziś, by zmienić jutro.
• 2017: Kobiety i cukrzyca: Mamy prawo do zdrowej przyszłości
W Polsce: Kobieta i mężczyzna – czy cukrzyca ma płeć?
• 2018: Rodzina i cukrzyca: Cukrzyca dotyczy każdej rodziny
• 2019: RODZINA I CUKRZYCA: Cukrzyca: chroń swoją rodzinę
• 2020: CUKRZYCA I PIELĘGNIARKI: Pielęgniarki Twoim wsparciem w leczeniu cukrzycy

Cukrzyca to grupa chorób metabolicznych, która charakteryzuje się podwyższonym poziomem glukozy we krwi. Hiperglikemia wynika z defektu produkcji insuliny. Przewlekła cukrzyca wiąże się z uszkodzeniem, zaburzeniem czynności i niewydolnością różnych narządów, szczególnie oczu, nerek, nerwów, serca i naczyń krwionośnych. Jest kilka typów choroby, jednak najczęściej mamy do czynienia z cukrzycą typu 2, w której pierwotnie dochodzi do zmniejszonej wrażliwości tkanek na insulinę.

Podstawą do rozpoznania jest badanie krwi. Do charakterystyczny objawów cukrzycy należą zwiększone pragnienie, żarłoczność lub wilczy głód, czy też wielomocz. Często chorzy tracą także ostrość widzenia. Do ostrych powikłań cukrzycy zaliczamy śpiączkę, zaburzenia świadomości, uszkodzenia narządów wewnętrznych, deformacja i martwica stóp oraz udar mózgu. Nieleczona cukrzyca oraz jej powikłania prowadzą do śmierci.

Stężenie glukozy we krwi zmienia się bardzo dynamicznie. W związku z tym we wszystkich typach cukrzycy najlepsze wyniki leczenia osiąga się przy aktywnym udziale chorego w leczeniu. Wyedukowany chory, prowadzący odpowiedni tryb życia i dostosowujący samodzielnie terapię do zapotrzebowania ma dużą szansę uniknięcia powikłań.

Osoby chore na cukrzycę wymagają leczenia, ale mogą leczone żyć normalnie. Powikłaniom może pomóc zapobiegać wysiłek fizyczny i zdrowy tryb życia. Dieta i unikanie alkoholu to podstawa. Samokontrola wyrównania metabolicznego cukrzycy to przeprowadzane samodzielnie przez chorych pomiary stężenia glukozy we krwi i moczu, badanie obecności ciał ketonowych w moczu. Samokontrola pozwala odpowiednio wyedukowanym chorym dopasowywać terapię do aktualnych potrzeb, zapobiegać powikłaniom cukrzycy – ostrym i przewlekłym, prowadzić określony tryb życia. Stężenie glukozy we krwi bada się za pomocą glukometru, obecność glukozy lub ketonów w moczu – za pomocą barwnie reagujących pasków diagnostycznych.

Około 5 % populacji choruje na cukrzycę. Wśród nich są znani sportowcy, których sukcesy pokazały, że z dobrze wyrównaną cukrzycą można nie tylko prawidłowo funkcjonować w społeczeństwie, ale także uprawiać wyczynowo sport. Takie przykłady i kampanie społeczne zachęcają do badań. Nawet jeśli cukrzyca zostanie zdiagnozowana, to jej istnienie nie przekreśla szans na normalne życie.

Weronika Herzog
Zdjęcie: pixabay