Choć główna część festiwalu Biennale Gliwice 2025 – „Sztuka w mieście, miasto w sztuce” – dobiegła końca, to jego idea wciąż żyje i nabiera nowego wymiaru. We wrześniu Biennale weszło w fazę warsztatową, otwierając kolejny etap aktywności – tym razem skoncentrowanych na edukacji artystycznej i twórczym rozwoju najmłodszych mieszkańców miasta. Pierwsze spotkanie edukacyjne już za nami, a kolejne wydarzenia zaplanowano aż do grudnia.  

Jak podkreśla prezydent Gliwic Katarzyna Kuczyńska – Budka: „Biennale Gliwice zrodziło się z marzenia, żeby sztuka współczesna nie była jedynie zamknięta w galeriach, ale by stała się częścią naszego codziennego życia, obecną na placach i ulicach, dostępną dla każdego. Spektakularna frekwencja na wydarzeniach była dowodem na to, że to właściwy kierunek, a festiwal odmienił miasto i zaangażował ludzi w każdym wieku. Po sukcesie Biennale zdecydowaliśmy się kontynuować projekt w formule warsztatów, tym razem z myślą o edukacji dzieci i młodzieży, gdzie sztuka i nowe technologie będą łączone m.in. z literaturą.”

Sztuka zostaje w mieście – teraz w formie warsztatów

Program tegorocznego Biennale przygotowała Fundacja Soundscape, a celem wszystkich wydarzeń skupionych wokół festiwalu było wyprowadzenie sztuki poza mury instytucji – na ulice i do przestrzeni codziennego życia mieszkańców. – Miasto faktycznie żyło i oddychało sztuką przez całe lato. Teraz, w sezonie jesiennym, Biennale zmienia się z festiwalu punktowego w proces długofalowy, realnie wpływający na kulturalny rozwój Gliwic – mówi Paweł Pindur, prezes Fundacji Soundscape.

Od września biuro festiwalowe przy ul. Zwycięstwa 36 zostało przekształcone w kreatywną przestrzeń warsztatową. To tu, w inspirującym otoczeniu sztuki i nowych technologii, będą odbywać się regularne zajęcia twórcze dla dzieci i młodzieży. Pierwsze warsztaty odbyły się 5 września w ramach urodzin ulicy Z (Zwycięstwa), ich adresatem byli podopieczni gliwickiej Fundacji Różyczka.

Edukacja artystyczna nowej generacji

Oferta warsztatów organizowanych w ramach Biennale Gliwice to coś więcej niż standardowe zajęcia kształcące. To nowoczesna edukacja kulturalna, która łączy sztukę, czytelnictwo, technologię i eksperymenty dźwiękowe. Dzięki multidyscyplinarnym spotkaniom, miasto we współpracy z Fundacją Soundscape stawia na rozwijanie wśród dzieci i młodzieży kompetencji przyszłości: kreatywności, myślenia projektowego i refleksji społecznej. Podczas warsztatów nowe media i technologie stają się naturalnym językiem artystycznej ekspresji najmłodszych. To nauka poprzez działanie, a nie tylko teorię.

Program wszystkich zaplanowanych wydarzeń powstaje we współpracy z Wydziałem Edukacji gliwickiego magistratu. Organizatorzy nie mają wątpliwości co do tego, że współczesna edukacja wymaga nowego podejścia – interdyscyplinarnego, inspirującego i bliskiego młodemu człowiekowi. Warsztaty, które są przedłużeniem aktywności w ramach Biennale Gliwice doskonale wpisują się w te cele, oferując uczniom przestrzeń do twórczego myślenia i działania poza szkolną ławką.

Fundacja Soundscape program spotkań tworzy także z Miejską Biblioteką Publiczną w Gliwicach. Dla wielu kreatywnych zadań punktem wyjścia staną się teksty literackie. – Tym gestem nie tylko chcemy popularyzować czytelnictwo w sposób niestandardowy, ale też pokazać jak literatura łączy w sobie wszystkie dziedziny sztuki i w jaki sposób inspiruje do działań artystycznych, ekologicznych czy dźwiękowych – zapowiada Bogna Dobrakowska, dyrektorka MBP w Gliwicach.

Pierwsze warsztaty już za nami

Nowa, warsztatowa faza Biennale Gliwice rozpoczęła się od spotkania „Miasto przyszłości – projektujemy ul. Zwycięstwa”. Uczniowie klas 3 i 4 mieli okazję nie tylko zapoznać się z podstawami urbanistyki i architektury, ale także zaprojektować własną wersję głównej ulicy Gliwic – pracując z makietami, ciastoliną Play-Doh i… dźwiękiem. Dzięki nowoczesnym narzędziom, takim jak Playtronica, dzieci stworzyły muzyczne mapy ulicy, komponując unikalne brzmienia, oddające atmosferę zaprojektowanych przestrzeni. Warsztaty miały również wymiar edukacyjny i społeczny, budując pozytywny obraz planowanych zmian urbanistycznych poprzez aktywne zaangażowanie najmłodszych mieszkańców. 

O wartości tego typu inicjatyw mówi Marek Widuch, prezes Śląskiego Centrum Logistyki, które partnerowało festiwalowi Biennale Gliwice, a teraz także warsztatom edukacyjnym: „Jako Śląskie Centrum Logistyki od lat wspieramy rozwój Gliwic, dlatego z dumą angażujemy się w działania, które budują nowoczesną i otwartą tożsamość miasta. Warsztaty Biennale to świetny przykład, jak inwestować w kreatywność i kompetencje przyszłości najmłodszych – bo to oni wkrótce będą projektować świat wokół nas”.

Natura jako instrument – kolejne warsztaty już wkrótce

W ramach jesiennego cyklu odbędą się także warsztaty dla starszych uczniów, m.in. „Rośliny jako instrumenty – dźwiękowe eksperymenty w Palmiarni”. Uczestnicy zajęć, wyposażeni w przenośne rejestratory i słuchawki, będą dokumentować dźwięki przyrody, by następnie przekształcić je w utwory muzyczne przy użyciu bioczujników i kontrolerów Playtronica. To połączenie biologii, technologii i sztuki pozwoli nastolatkom spojrzeć na naturę z zupełnie innej perspektywy.

– Sztuka i technologia nie stoją dziś w opozycji – wręcz przeciwnie, razem tworzą język przyszłości. Cieszymy się, że Biennale Gliwice uczy dzieci i młodzież, jak z tego języka korzystać – twórczo, refleksyjnie i bezpiecznie –zauważa Agnieszka Olbrycht-Banach, prezes Śląskiej Sieci Metropolitalnej, partnera organizowanych warsztatów. 

Długofalowy proces, który buduje tożsamość kulturową miasta

Jesienna odsłona Biennale Gliwice nie jest jedynie dodatkiem do letniego festiwalu – to pełnoprawna, długofalowa część projektu. Wprowadza realną zmianę w podejściu do edukacji kulturalnej w mieście. Jak podkreśla Paweł Pindur, prezes Fundacji Soundscape: „Gliwice nie tylko zyskują prestiż organizatora ważnego wydarzenia artystycznego, ale również trwałą infrastrukturę edukacyjną, która odpowiada na potrzeby lokalnej społeczności. Działania te mają być nie tylko kontynuowane, ale i rozwijane w kolejnych latach jako filar nowoczesnej tożsamości kulturalnej miasta”.

Wartość pofestiwalowych warsztatów doceniają partnerzy wspierający tę kolejną odsłonę Biennale. – To wyjątkowe wydarzenie, skierowane do dzieci i młodzieży, wspiera twórczą przyszłość młodego pokolenia. Wierzymy, że kontakt ze sztuką rozwija wrażliwość, uczy otwartości i odwagi w myśleniu – a to są fundamenty nowoczesnego, innowacyjnego miasta – podkreśla prezes GAPR, Krzysztof Wodarski. Warsztaty potrwają do grudnia, a udział w nich weźmie łącznie aż 360 dzieci z gliwickich szkół podstawowych. Każde spotkanie to okazja do odkrywania sztuki na nowo – poprzez doświadczenie, eksperyment i twórczą zabawę. – Sztuka i edukacja mają moc zmieniania perspektywy, budowania relacji i wzmacniania tożsamości miejsca. Jako partner warsztatów Biennale Gliwice widzimy w tym cyklu wydarzeń ogromną szansę rozwoju dla najmłodszych mieszkańców. Inwestowanie w wychowanie i kształtowanie dobrych nawyków od najmłodszych lat to dla nas równie ważny cel, dlatego wspieramy tę inicjatywę – mówi Tomasz Brągiel, prezes Zarządu Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Gliwicach. 

Krzysztof Szaliński, prezes Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej w Gliwicach, podkreśla rolę warsztatów Biennale jako wartościowych doświadczeń edukacyjnych: „Zaproponowana przez organizatorów formuła to dawka wiedzy, inspiracji, a także motywacja do refleksji i rozbudzanie wśród uczniów jeszcze większej ciekawości wobec otaczającego nas świata. Jako partner warsztatów czujemy się częścią tego wyjątkowego procesu”.

Biennale Gliwice 2025 udowodniło, że sztuka może nie tylko być obecna w przestrzeni miejskiej, ale również na stałe wpisać się w codzienność mieszkańców – jako narzędzie edukacji, integracji i rozwoju. I co ważne, narzędzie dostępne i darmowe dzięki miastu Gliwice, a także licznym sponsorom i partnerom, którzy od początku wspierają kolejne wydarzenia odbywające się w ramach Biennale Gliwice.  Jak miasto zmieniło się dzięki pierwszej edycji festiwalu? W mediach społecznościowych pojawił się materiał wideo, który podsumowuje 10-dniowe święto sztuki w Gliwicach, ale na tym nie koniec. Przybierając różne formy, Biennale wciąż będzie zaznaczało w mieście swoją obecność.

Źródło: Biuro Prasowe Fundacji Soundscape