W niedzielę, 29 sierpnia 2021 roku w Wiśle odsłonięto kamień pamięci majora Adolfa Pilcha, wybitnego cichociemnego, żołnierza o pseudonimach „Góra”, „Dolina”, „Stożek”, urodzonego właśnie w Wiśle.
Mjr Adolf Pilch (1914-2000) był żołnierzem Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, cichociemnym, oficerem Armii Krajowej, dowódcą Zgrupowania Stołpecko – Nalibockiego, uznawany jest za jednego z najwybitniejszych polskich partyzantów w czasie II Wojny Światowej.
W niedzielę, 29 sierpnia po długich staraniach rodziny majora Adolfa Pilcha i władz samorządowych Wisły na osiedlu Kozińce, w miejscu urodzenia „Góry”, „Doliny” odsłonięto poświęcony mu kamień pamięci. Uroczystości rozpoczęły się już w Wiśle Głębcach, gdzie nastąpiło symboliczne złożenie kwiatów pod tablicą poświęconą majorowi Adolfowi Pilchowi. Po przejechaniu na Kozińce rozpoczęła się główna część uroczystości, poprzedzona sygnałem trombity. Grupa śpiewacza Wańcy odśpiewała pieśń „Beskidzkie grónie”.
– Przywitała nas piękna i ważna dla tej uroczystości pieśń. Bohater, którego chcemy dzisiaj przypomnieć, pochodził właśnie z beskidzkich groni, z tych, na których dzisiaj stoimy i mimo tułaczki, którą zgotowały mu los i historia, te gronie zawsze były dla niego niezmiernie ważne. Kiedy nie mógł wracać tutaj osobiście, na pewno często odwiedzał je duchowo. A my dzisiaj chcielibyśmy wspomnieć właśnie jego – mówiła Katarzyna Czyż-Kaźmierczak, dyrektor Wiślańskiego Centrum Kultury, prowadząca uroczystość.
Swoje przemówienie wygłosił Tomasz Bujok, burmistrz Wisły, który dziękował rodzinie majora Pilcha i wszystkim, którzy wsparli ideę stworzenia Kamienia Pamięci.
W trakcie modlitwy i błogosławieństwa, którą poprowadzili Ksiądz Radca Waldemar Szajthauer, proboszcz parafii ewangelicko-augsburskiej w Wiśle Centrum, Ksiądz Tadeusz Byrt proboszcz parafii ewangelicko-augsburskiej w Wiśle Głębcach i Ksiądz Kapitan Marcin Konieczny, kapelan Wojska Polskiego burmistrz Wisły Tomasz Bujok i bratanek majora Pilcha Paweł Pilch dokonali odsłonięcia Kamienia Pamięci.
Podczas uroczystości głos zabrali m.in. Jan Poloczek – członek zarządu Starostwa Powiatowego w Cieszynie, Paweł Pilch, przedstawiciel rodziny majora Pilcha i Dionizy Krawczyński – Komendant Stowarzyszenia GRK „Jodła” Odczytano także list I Wicewojewody Województwa Śląskiego Jana Chrząszcza. List z tej okazji wysłał także Marszałek Województwa Śląskiego Jakub Chełstowski. Na zakończenie wspólnie odśpiewano “Ojcowski dom” a kwiaty złożyły delegacje m.in. Burmistrza Miasta i Rady Miasta Wisła, przedstawiciele rodziny mjra Adolfa Pilcha, ppłk Daniel Baron – dowódca 133 Batalionu Lekkiej Piechoty w Cieszynie, Maciej Downar Zapolski vel Nurkiewicz – Prezes środowiska Stołecko-Nalibockiego i rodzin AK z siedzibą w Warszawie ŚZŻAK przy: Okręg Nowogródek – ŚZŻAK Warszawie oraz przedstawiciel posła na Sejm RP Przemysława Koperskiego.
Wartę honorową pełnili żołnierze 133 Batalionu Lekkiej Piechoty w Cieszynie, obecny był także 27 Pułk Ułanów AK im. Króla Stefana Batorego. W czasie uroczystości zostały wręczone medale 27 Pułku Ułanów /AK / im. Króla Stefana Batorego, które otrzymała rodzina mjra Adolfa Pilcha oraz Piotr Wybraniec z Muzeum Spadochroniarstwa i Sił Specjalnych w Wiśle.
Autorem pomnika jest Karel Cieślar, który obecny był podczas całego wydarzenia.
Uroczystości towarzyszyli także fanfarzyści: Andrzej Sikora, Tomasz Greń, Łukasz Greń, Tomasz Greń.
Druga część uroczystości odbyła się w Miejskiej Bibliotece Publicznej im. J. Śniegonia w Wiśle, gdzie prelekcję na temat życiorysu mjra Adolfa Pilcha przedstawiła Danuta Szczypka. W spotkaniu w bibliotece wziął udział również Bp Marcin Matula – biskup wojskowy kościoła ewangelicko – augsburskiego w Polsce. Podczas spotkania rozwinęła się bardzo ciekawa dyskusja na temat losów żołnierzy polskich w trakcie i po II wojnie światowej, jak również wpływu na ich rodziny. Głos w dyskusji zabrali Maciej Downar Zapolski vel Nurkiewicz i Dionizy Krawczyński. Podczas spotkania został zaprezentowany katalog wystawy plenerowej poświęconej majorowi Adolfowi Pilchowi, która od maja stoi na PL. Bogumiła Hoffa. Album można zakupić w Wiślańskim Centrum Kultury w cenie 10 zł.
Nie zabrakło też podziękowań dla osób zaangażowanych w pracę nad obchodami związanymi z upamiętnieniem cichociemnego z Wisły. Burmistrz Miasta Wisła Tomasz Bujok i przedstawiciel rodziny Paweł Pilch dziękowali zespołowi powołanemu specjalnie na tę okazję w skład którego weszli: Danuta Szczypka, Michał Kawulok, Halina i Leszek Cieślak, Beata Stebel, Katarzyna Czyż-Kaźmierczak, Tomasz Bujok, Paweł Pilch.

Szczególne podziękowania złożono na ręce Danuty Szczypki, która włożyła niesamowitą ilość pracy i własnego doświadczenia w realizacje tego projektu.

Na koniec spotkania w bibliotece dzięki uprzejmości Macieja Downara Zapolskiego zebrani obejrzeli krótki film pod tytułem „Doliniacy.”
Ostatnia sierpniowa niedziela przyniosła mnóstwo wspomnień i refleksji na temat poświęcenia dla Ojczyzny, walki za nasza wolność i refleksji nad wartością poświęcenia dla drugiego człowieka. Pamięć o bohaterach jest bardzo ważna. Wisła pamięta i docenia bohaterów tej ziemi.

Źródło: Urząd Miejski w Wiśle