Wzrost kosztów bieżących, wysokie wymogi recyklingowe narzucone przez przepisy Unii Europejskiej, podwyższenie stawek tzw. opłaty marszałkowskiej, nowe przepisy i regulacje dotyczące m.in. elektromobilności – to główne czynniki wpływające na możliwe podwyższenie kwoty za odbiór odpadów w Katowicach. Na najbliższej sesji Rady Miasta radni podejmą decyzję w sprawie dofinansowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi w związku ze wzrostem od 1 lipca br. kosztów odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych.

– Przez ostatnie dwa lata stawki za odbiór odpadów utrzymywane były na stałym poziomie. Niestety, ze względu na niezależne od nas czynniki zewnętrzne związane ze znaczącym wzrostem kosztów, nie jest to już dłużej możliwe – mówi Bogumił Sobula, pierwszy wiceprezydent Katowic. – Przepisy mówią o tym, że opłaty za odbiór śmieci mogą być wykorzystywane tylko i wyłącznie na ten cel, a system musi się bilansować. W praktyce oznacza to, że koszty usługi odbioru i zagospodarowania odpadów (SGOK) muszą być pokryte w całości z opłaty wnoszonej przez mieszkańców. Szukając najlepszego rozwiązania dla mieszkańców ogłosiliśmy przetarg na firmę, która będzie odpowiadała za gospodarowanie odpadami. Jedyną ofertę złożyła spółka Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej, czyli dotychczasowy operator. Warto podkreślić, że tym samym żadna z firm funkcjonujących na rynku w tej branży nie zaproponowała niższej stawki. Teraz to radni podejmą decyzję, czy będzie zgoda na kwotę oczekiwaną przez spółkę. Niestety innego wyjścia nie ma, a mieszkańców czeka zmiana miesięcznej stawki za odbiór odpadów. Ustalenie nowych stawek zostanie poprzedzone szczegółowymi wyliczeniami i analizami. Chcemy, aby system przetwarzania odpadów w Katowicach, który jest jednym z najnowocześniejszych w kraju, nadal działał tak dobrze, jak do tej pory – dodaje wiceprezydent Bogumił Sobula.
Zmiany stawki wynikają z bieżących kosztów ponoszonych przez MPGK:
• wzrost płacy minimalnej – o 24,4% w porównaniu z rokiem 2019
• podwyższenie standardów, m.in. recyklingowych wynikających z rozporządzeń UE. Przez dwa ostatnie lata dzięki powiększeniu m.in. taboru, zatrudnienia czy liczby pojemników do selektywnej zbiórki, poziom segregacji śmieci w Katowicach wzrósł i wynosi ok. 40%. W 2025 roku UE wymaga już 55% recyklingu, co oznacza konieczność poniesienia kolejnych nakładów m.in. na infrastrukturę.
• wzrost stawek opłaty marszałkowskiej, czyli opłat za korzystanie ze środowiska, jakie pobiera Urząd Marszałkowski – w przypadku tzw. stabilizatu oraz pozostałości w okresie 2019-2020 stawka ta wzrosła o 59%.
• zmiany prawne generujące dodatkowe koszty – regulacje po pożarach składowisk, dotyczące bezpieczeństwa, przepisy związane z wymaganym udziałem pojazdów elektrycznych lub gazowych we flocie (obecnie jest ich 12, a w ciągu najbliższych dwóch lat – co najmniej 15 kolejnych; do końca 2022 roku mają one stanowić 10% całej floty MPGK a do 2025 – 30%; koszt jednej śmieciarki gazowej jest o 25% wyższy od standardowej) oraz wymogi dotyczące kontroli wizyjnej (koszt wykonania to ok. 670 tys. zł).
Warto pamiętać, że Katowice zapewniają swoim mieszkańcom odbiór odpadów z większą częstotliwością niż w wielu innych miastach. Oprócz odpadów bieżących odbierane są także wielkie gabaryty, odpady budowlane, choinki czy zużyte leki i baterie. Mieszkańcom przysługuje także raz w roku możliwość odbioru jednego tzw. big-bag’a z gruzem – co sprawia, że znacząco spadają koszty remontów. Ponadto dzięki inwestycjom o wartości 120 milionów złotych, Katowice dysponują także jednym z najnowocześniejszych zakładów przetwarzania odpadów w kraju. Pozwala on zabezpieczyć potrzeby mieszkańców, którzy przodują w województwie śląskim pod względem liczby produkowanych śmieci. W marcu rozpoczęła się budowa nowej hali hermetyzacji procesu stabilizacji odpadów biodegradowalnych. Wprowadzenie nowej stawki śmieciowej umożliwi utrzymanie oferowanych standardów gospodarki odpadowej.
Rosnące koszty bieżące i zmiany opłat w stawkach to kwestia poruszana nie tylko w Katowicach. Inne miasta wojewódzkie, a także gminy Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii zostały także w ostatnim czasie zmuszone do wprowadzenia podwyżek za gospodarowanie odpadami.
Opracowanie: Wydział Komunikacji Społecznej Urzędu Miasta Katowice